در ادامه این بحث قصد داریم به بررسی فیستول، راههای درمان و عوارض آنها بپردازیم:
بیماری فیستول مقعدی یک تونل کوچک است که بین انتهای روده و پوست نزدیک مقعد (جایی که مدفوع از بدن خارج می شود) ایجاد می شود. این بیماری در نتیجه یک عفونت در نزدیکی مقعد ایجاد میشود، تجمع چرک (آبسه) در بافت های مجاور مقعد باعث ایجاد فیستول می شود. هنگامی که عفونت تخلیه شود، می تواند یک تونل کوچک به جای بگذارد که همان فیستول خواهد بود.
فیستول مقعدی می تواند علائم ناخوشایندی مانند ناراحتی و تحریک پوست ایجاد کند و معمولاً به خودی خود بهبود نمی یابد. تنها راه درمان این بیماری جراحی خواهد بود.
علائم فیستول مقعدی می تواند شامل موارد زیر باشد:
اگر هریک علائم فیستول مقعدی را دارید به پزشک عمومی مراجعه کنید. این پزشک در مورد علائم و بیماری روده سوال می پرسد. احتمالا پزشک مقعد معاینه را میکند و انگشت خود را به آرامی داخل آن قرار می دهد تا علائم فیستول را بررسی کند.
اگر پزشک عمومی فیستول تشخیص دهد، برای درمان بیمار را به یک متخصص به نام جراح کولورکتال ارجاع میدهد. روش های تشخیص این بیماری به شرح زیر است:
جهت تشخیص این بیماری میتوانید از پزشک عمومی یا متخصص گوارش کمک بگیرید. بعد از تشخیص پزشک بیمار را به متخصص جراح ارجاع می دهد. در واقع بیماران باید برای درمان باید به متخصص جراح عمومی مراجعه کنند. این متخصص بر جراحی بخش های مختلف تسلط دارد. برای اطلاعات بیشتر در مورد بهترین جراح فیستول بر روی لینک کلیک کنید.
بیشتر فیستول های مقعدی بعد از آبسه مقعد ایجاد می شوند. اگر پس از تخلیه چرک، آبسه به درستی بهبود نیافت، می توانید باعث ایجاد فیستول شود. علل کمتر شایع فیستول مقعدی عبارتند از:
فیستول مقعدی معمولاً نیاز به جراحی دارد، زیرا اگر درمان نشود به ندرت بهبود می یابد. چندین روش مختلف وجود دارد. بهترین گزینه برای شما بستگی به موقعیت فیستول شما دارد و اینکه آیا این فیستول یک کانال است یا در جهات مختلف منشعب می شود. گاهی اوقات ممکن است برای کمک به تعیین بهترین درمان، نیاز به معاینه اولیه از ناحیه تحت بیهوشی عمومی داشته باشید.
جراحی فیستول مقعدی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. در بسیاری از موارد، پس از آن نیازی به ماندن یک شبه در بیمارستان نیست. هدف از جراحی التیام فیستول و در عین حال اجتناب از آسیب به عضلات اسفنکتر است، حلقه ای از ماهیچه ها که مقعد را باز و بسته می کند، که به طور بالقوه می تواند منجر به از دست دادن کنترل روده (بی اختیاری روده) شود. گزینه های اصلی درمان عبارتند از:
جراحی است که برای از بین بردن فیستول انجام میشود. رایج ترین نوع جراحی فیستول مقعدی فیستولوتومی است. این شامل باز کردن مسیر فیستول و از بین بردن کامل آن است. فیستولوتومی موثرترین درمان برای بسیاری از فیستول های مقعدی است، اگرچه معمولاً فقط برای فیستول هایی مناسب است که از بسیاری از عضلات اسفنکتر عبور نمی کنند، زیرا خطر بی اختیاری در این موارد کمتر است.
اگر جراح مجبور باشد قسمت کوچکی از عضله اسفنکتر مقعد را در طول عمل قطع کند، تمام تلاش خود را برای کاهش خطر بی اختیاری انجام می دهد. در مواردی که خطر بی اختیاری بیش از حد بالا در نظر گرفته شود، ممکن است روش دیگری به جای آن توصیه شود.
در این روش یک تکه نخ جراحی به نام ستون در فیستول قرار داده میشود و برای چند هفته در آنجا رها میشود تا به بهبود آن کمک کند. این درمان ممکن است قبل از انجام دیگر روشهای درمان مثل فیستولوتومی انجام شود. این نخ به تخلیه عفونت کمک می کند در عین حال از بریدن ماهیچه های اسفنکتر جلوگیری می کند. ستون ها به تخلیه عفونت فیستول ها کمک میکند، اما آنها را درمان نمی کنند. برای درمان فیستول، می توان از ستون های محکم تری برای برش آهسته فیستول استفاده کرد.
اگر فیستول از ماهیچه های اسفنکتر مقعد عبور کند و انجام فیستولوتومی خطر زیادی برای ایجاد بی اختیاری دارد، در این صورت از روش فلپ پیشرفته استفاده میشود. این روش شامل بریدن یا خراشیدن فیستول و پوشاندن سوراخی است که در آن وارد روده شده است. این روش میزان موفقیت کمتر از فیستولوتومی دارد،اما از نیاز به برش عضلات اسفنکتر مقعد جلوگیری می کند.
روش بستن لوله فیستول بین اسفنکتریک (LIFT) درمانی برای فیستول هایی است که از ماهیچه های اسفنکتر مقعدی عبور می کنند، جایی که فیستولوتومی بسیار خطرناک است.
در طول درمان، برشی در پوست بالای فیستول ایجاد می شود و ماهیچه های اسفنکتر از هم جدا می شوند. این روش تا کنون نتایج امیدوارکنندهای داشته است، اما تنها چند سالی است که وجود دارد، بنابراین تحقیقات بیشتری برای تعیین میزان عملکرد آن در کوتاه مدت و بلندمدت مورد نیاز است.
لیزر فیستول بهترین روش قطعی، سریع و سرپایی برای درمان فیستول که در یک جلسه نیم ساعت، مسیر فیستول را سوزانده و از بین می برد. درمان فیبر لیزری با تابش شعاعی شامل استفاده از یک پرتو لیزر کوچک برای مهر و موم کردن فیستول است.
درمان با چسب فیبرین در حال حاضر تنها گزینه غیر جراحی فیستول مقعدی است. این روش شامل تزریق چسب به فیستول توسط جراح در حالی است که بیمار تحت بیهوشی عمومی است. چسب به مهر و موم شدن فیستول و ترغیب آن به بهبودی کمک می کند.
به طور کلی نسبت به فیستولوتومی برای فیستول های ساده موثر نیست و نتایج ممکن است طولانی مدت نباشد، اما ممکن است گزینه مفیدی برای فیستول هایی باشد که از عضلات اسفنکتر مقعد عبور می کنند زیرا نیازی به برش ندارند.
مانند هر نوع درمانی، درمان فیستول مقعدی با خطرات زیادی همراه است. خطرات اصلی عبارتند از:
سطح خطر بستگی به مواردی مانند محل قرارگیری فیستول شما و روش خاصی دارد که انجام می دهید. جراحی با لیزر هیچ یک از این خطرات و عوارض را نخواهد داشت.
به هر مسیر یا تونل غیر طبیعی که مابین دو ارگان از بدن ایجاد میشود، فیستول می گویند. شایع ترین نوع فیستول، فیستول مقعدی است که مابین روده و پوست اطراف مقعد ایجاد میشود. بنابراین انتهای راست روده را به مقعد متصل میکند. این مسیر یا تونل موجب میشود، آلودگی ها و میکروب ها و یا حتی در حالت شدیدتر مدفوع از روده به سطح پوست برسد.
فیستول مقعدی نیاز به درمان سریع و فوری دارد، چرا که درمان نکردن آن می تواند وضعیت را وخیم تر کرده و باعث پیشرفت بیشتر بیماری شود.
همان طور که اشاره شد، علت این بیماری عفونت طولانی مدت و درمان نشده است. این عفونت می تواند آسیب ها و بیماریهای مختلفی ایجاد شود، اما مهمترین علت این بیماری آبسه است.
آبسه چیست؟ آبسه در اثر انسداد خروجی غددی که به داخل روده تخلیه می شوند، ایجاد میشود. آبسه تجمع مقدار زیادی عفونت است. این عفونت در طولانی مدت پیشروی کرده و مسیری را ایجاد می کند که تبدیل به فیستول میشود. درمان نکردن فیستول و با تخلیه ناقص عفونت آبسه منجر به فیستول میشود. حدود ۷۰ درصد موارد آبسه به فیستول تبدیل میشود.
اما همیشه هم علت این بیماری آبسه نیست، سایر بیماریهای مرتبط با فیستول عبارتند از :
برای تشخیص و درمان این بیماری بهترین گزینه متخصص جراح عمومی است. این متخصص تسلط کافی بر تشخیص و درمان این بیماری را داشته و می تواند جراحی فیستول را نیز برعهده بگیرد.
برای تشخیص این بیماری می توانید از متخصص بیماریهای عفونت، متخصص پوست و یا حتی پزشک عمومی کمک بگیرید. اما برای درمان ناگزیر به مشورت با متخصص جراح هستید. برای صرفه جویی در درمان و هزینه می توانید از همان ابتدا با متخصص جراح مشورت کنید.
کار تشخیص این بیماری با معاینه ساده بدنی شروع میشود. اما در مراحل بعدی به منظور پیدا کردن محل دقیق فیستول و نوع آن و نیز علت اصلی فیستول انجام آزمایشات دیگر الزامی است. برای این منظور معمولاً انجام کولونوسکوپی؛ آزمایش خون و عکسبرداری و سی تی اسکن توصیه میشود.
برای درمان باید این مسیری که ایجاد شده با جراحی حذف شود. برای جراحی نیز ۲ روش رایج وجود دارد:
در این روش با استفاده از اشعه قدرت مند لیزر مسیر فیستول برش داده شده و محتویات آن تخلیه میشود. لیزر بدون اینکه به دیگر بافت ها آسیب بزند و یا باعث ایجاد درد و خونریزی شود، این بیماری را رفع می کند.
لیزر درمانی سرپایی انجام میشود و بعد از عمل هم نیازی به استراحت در منزل و یا طی کردن دوران نقاهت نیست. بعد از عمل می توانید کارهای روزمره از سر بگیرید.
جراحی سنتی فیستول با استفاده از تیغ جراحی انجام میشود و مسیر فیستول را برش می دهند و محتویات آن تخلیه میشود. برش فیستول بسیار کار حساسی است و بی احتیاطی یا هر اشتباهی باعث آسیب عضله شده و در نتیجه ی آن بیمار دچار بی اختیاری در کنترل گاز روده و مدفوع خواهد شد.
بعد از انجام جراحی بسته به وسعت زخم و محل قرار گیری آن، فیستول را بخیه زده و یا به همان شکل رها می کنند تا از داخل به سمت خارج ترمیم شود. البته فرآیند ترمیم زخم می تواند ماه ها به طول بیانجامد. در این مدت بیمار باید از این زخم به خوبی مراقبت کند و هر روز پانسمان آن را تعویض نماید. برای انجام سنتی باید به بیمارستان مراجعه کنید و جراحی تحت بیهوشی انجام میشود.
برتری های لیزر نسبت به جراحی به روش سنتی موجب شده تا امروزه به ندرت بیماران تن به درمان های جراحی دهند. از این مزیت ها می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
بی تردید همه بیماران از اینکه در بیمارستان بستری شوند، حس بد دارند. خوشبختانه لیزر سرپایی و در کمتر از نیم ساعت انجام میشود. اما برای انجام جراحی به روش سنتی باید حداقل دو الی سه روز را در بیمارستان طی کنید.
در ضمن نوبت گرفتن از بیمارستان برای جراحی ممکن است، درمان را برای هفته ها به تعویق اندازد که در این صورت فیستول پیشرفت کرده و درمان پیچیده تر خواهد شد.
از آنجایی که لیزر اعصاب و عروق آسیب دیده را ترمیم می کند، بیمار حین جراحی یا بعد از آن دردی را احساس نمی کند. اما در روش سنتی چون بخشی از بافت بدن برش خورده بیماران پس از به هوش آمدن درد شدیدی دارند و خونریزی نیز تا روز ها و هفته های بعد ادامه خواهد داشت.
لیزر نیازی به بیهوشی ندارد. تنها ممکن است برای اطمینان خاطر به بیمار بی حسی موضعی تزریق شود. اما در روش سنتی، جراحی در اتاق عمل بیمارستان و تحت بیهوشی انجام میشود. داروی بیهوشی برای بدن مضر بوده و امکان تزریق آن به بیماران قلبی و دیابتی وجود ندارد.
همان طور که توضیح دادیم، برای انجام لیزر برش ایجاد نمی کنند، پس مسلم است که دوره نقاهت بسیار کوتاه بوده و بیماران حداکثر در طی دو الی سه روز می توانند به زندگی عادی بازگردد. در حالی که در روش سنتی، برای ترمیم شدن بافت برش خورده به هفته ها و ماه ها زمان نیاز است.